Istorija, znamenitosti...

Mala varos u svetu poznata
SREMSKA KAMENICA VAM SE PREDSTAVLJA
Prvi pisani dokument o Sremskoj Kamenici potice jos iz 13. veka. Od tada do danas uvek je
imala nesto po cemu je nadaleko bila poznata: pocev od prvog pozorista i latinske skole u 15.
veku do cuvenog Decjeg sela i jos cuvenijeg i u svetu cenjenog Instituta za kardiovaskularne i
plucne bolesti. Na obroncima Fruske gore i i uz samu obalu Dunava smestena je Sremska
Kamenica, mala varos pre dva veka u pesmi opevana kao "Kamenica selo na dva reda, pola
Raca, a pola Sokaca".
Prvi pisani dokument o naselju je darovnica kralja Bele cetvrtog iz 1237. godine, kojom se
naselje Vila Kanac poklanja manastiru Belafons, podignutom na mestu danasnjeg
Petrovaradina.
Period procvata mesta bio je u 14. veku kada je vino iz kamenickih podruma toceno u Erdelju i u
15. veku kada je Kamenica bila najbogatije mesto severnog Srema. Prema nekim zapisima vec
tada je imala pozoriste i latinsku skolu. U to vreme je u Kamenici ziveo i radio kao zupnik Tamas
Pecujski, jedan od dvojice prvih prevodilaca Biblije na madjarski jezik. Sve do 16. veka u mestu
su cvetali zanati, trgovina i kultura.
Velelepni dvorac iz XIX veka
Zapisi kazu da je nakon toga
bolest vinove loze unistila
vinograde, ali ni druge istorijske
okolnosti nisu isle u prilog razvoju
Kamenice.
U 19. veku kulturni zivot Kamenice
ponovo ozivljava i tada u mestu
zive i stvaraju najveci srpski
pesnik za decu Jovan Jovanovic
Zmaj i slikar Novak Radonic. U to
vreme izgradjen je i dvorac
Marcibanji-Karaconji, koji mestani
zovu Kamenicki dvorac. Velelepno
zdanje zapoceo je da gradi grof Livijus Marcibanji u etapama od 1790. do 1811. godine, a
danasnji izgled nastao je nakon dogradnje 1836. godine. Tada je Marcibanjijev zet grof Gvido
Karaconji pozvao u Kamenicu najpoznatije graditelje svog vremena, koji su podigli prostranu
gradjevinu u klasicistickom stilu sa dva reda stubova. Po zavrsetku obnove letnjikovca, pozvao
je strucnjake za hortikulturu, kako bi uredio okolinu dvorca po ugledu na engleske pejzazne
parkove.
Jedinstveno Decje selo
Decje selo "Dr Milorad Pavlovic" deo je
medjunarodne organizacije decjih sela,
postoji od 5. novembra 1975. godine i u
njemu zive deca bez roditeljskog staranja.
Selo je smesteno u neposrednoj blizini
Dunava i malisani zive u 13 kuca, koje
imaju spavace i dnevne sobe, trpezarije,
kuhinje i kupatila. U selu se nalazi i
amfiteatar u kojem se odrzavaju brojne
manifestacije.
Tako je nastao Kamenicki park u kojem su posadjene retke vrste drveca, napravljeno je
setaliste pored obale Dunava, izgradjeno vestacko jezerce u kojem je bilo riba i postavljene
kamene skulpture. Ostaci tih umetnickih dela jos uvek su vidljivi u parku, a najupecatljiva
skulptura je "Pet glava" koje lice na rimske vojnike, ali nije poznato da li likovi na vrhu stubova
predstavljaju i clanove porodice Karaconji. Skulptura je postavljena na brdascetu koje je
vlastelin nazvao "Brezuljak ljubavi". Izgradnjom parka i uredjenjem dvorca zavrseno je tadasnje
oblikovanje Kamenice, a mesto je i danas prepoznatljivo upravo po dvorcu, parku i crkvama.
Pravoslavna crkva Rodjenja presvete Bogorodice podignuta je izmedju 1737. i 1758. godine i
poslednja je crkva podignuta u moravskom stilu. Vrednost i lepotu crkve potvrdjuje i podatak da
je od 1949. godine crkva zasticena kao spomenik kulture zajedno sa ikonostasom i ikonom
svetog arhandjela Mihajla. U crkvi se od leta 2002. godine nalazi i deo mostiju svete Petke,
najpostovanije svetiteljke u Srba. U crkvenoj porti nalazi se objekat u kojem je jos 1701. godine
bila prva srpska narodna skola. Tokom nedavne obnove sacuvani su samo temelji starog
objekta, na kojima je podignuta nova zgrada.
Institut svetskog ugleda
U prici o Sremskoj Kamenici ne mogu da se preskoce svetski priznati instituti za
kardiovaskularne i plucne bolesti, kao i
Institut za onkologiju. Institut za
kardiovaskularne bolesti je najpoznatiji,
jer se u njemu rade i operacije na
otvorenom srcu, a vodeci je centar u
zemlji za lecenje srcanih oboljenja.
Izgradnja ovih bolnica zapocela je tokom
sezdesetih godina proslog veka, ali je jos
pre 70 godina u mestu postojala
Englesko-jugoslovenska bolnica za
lecenje tuberkuloze kostiju i zglobova
koju je osnovala cuvena skotska lekarka
Ketrin Mekfel. U nedavnoj proslosti
bolnica je pretvorena u izbeglicki centar, ali bi tu nakon raseljavanja izbeglica ponovo trebalo da
se otvori ortopedska klinika. Pored velikog Kamenickog parka ne treba zaboraviti ni park koji je
nastao oko tri instituta i u kojem se nalazi i mali zooloski vrt.
Rimokatolicka crkva Nasasce Svetoga kriza potice iz 1746. godine, a u 19. veku ju je obnovio i
prosirio grof Marton Marcibanji. Crkva je od grofa Gvida Karaconjija dobila orgulje 1869. godine,
a u gornjem tornju imala je cetiri zvona razlicite velicine. U kripti ispod crkve pocivaju tela Gvida
Karaconjija, grofice Marije rodjene Marcibanji i grofice Gvidobaldine Karaconji. Crkva je
obnavljana 1914. godine, kao i pre nekoliko godina.
Sanse za razvoj turizma
Osnovna skola u Sremskoj Kamenici od 1951. godine nosi ime velikog pesnika Jovana
Jovanovica Zmaja, a nova skolska zgrada podignuta je 1961. godine. Skola danas ima preko
1.300 ucenika i tokom prosle skolske godine je sredjena i prosirena. Pored osnovne, u Kamenici
se nalazi i Srednja skola unutrasnjih poslova koja je osnovana 1967. godine i jedina je takve
vrste u Srbiji. Svake godine u nju se upise 400 ucenika, buducih policajaca. Skola je nastala na
osnovama nekadasnje austrijske kadetske skole koja je formirana po nalogu Dvorskog ratnog
veca kao visoka vojna obrazovna ustanova, a zgrada je zidana od 1852. do 1856. godine. Za
vreme Kraljevine Jugoslavije ovde je bila Zandarmerijska skola.
Prosle godine u mestu je napravljen Fakultet za usluzni biznis, koji je osnovan dve godine ranije
u Novom Sadu.
I pored svih znamenitosti koje ima ovo malo mesto, najpoznatije je ipak po velikom Zmaju. U
Kamenici postoji kuca u kojoj je pesnik proveo poslednjih nekoliko godina zivota, a koja je
pretvorena u Zmajev muzej. Zmajeve decje igre postoje od 1958. godine i uvek pocinju u
Zmajevom muzeju. Ova manifestacija svake godine u junu okupi brojnu decu i decje pisce, ali i
glumce, muzicke i likovne umetnike i svojevrstan je festival posvecen najmladjima.
Nekada najbogatije mesto u Sremu ima i sportsku tradiciju, jer od 1919. godine postoji fudbalski
klub "Fruskogorac". Plan sadasnje uprave kluba je da oformi sportsko drustvo istog imena, pri
kojem ce postojati kajak-kanu i veslacki klub, kao i teniski klub.
Predvidjeno je da se u buducnosti na obali Dunava izgrade depandansi za smestaj turista i
sportista, a u Kamenickom parku ce se graditi savremeni centar za rekreaciju, sa teretanom,
salom za fitnes i aerobik. U samom parku zapoceta je izgradnja trim-staze duge oko 700, a
siroke metar i po. Pored staze bice napravljena prosirenja u kojima ce se nalaziti sprave za
vezbanje. Pored staze treba da se naprave klupe i kante za otpad, a posto je staza u
neposrednoj blizini Mosta slobode, moci ce da je koriste i Novosadjani kada bude zavrsena
obnova mosta.
U Sremskoj Kamenici nalazi se i saobracajna petlja "Miseluk" na kojoj se svake godine
odrzavaju auto, moto i karting trke. Auto-moto trke se odrzavaju svake godine u maju i
septembru, a takmicenja u kartingu su pocetkom juna. Svake godine, pocetkom maja, krece
Fruskogorski maraton iz naselja Popovica, nadomak Kamenice. Ova manifestacija svake
godine privuce oko 10.000 ljubitelja pesacenja i prirode. Pored Popovice lepa izletista su i u
okolnim naseljima Paragovo, Cardak i Glavica, na kojima se nalaze i planinarski domovi.
Posebnom lepotom turiste, ali i mestane, privlaci Ledinacko jezero koje je iz godine u godinu
sve uredjenije i posecenije.
Tokom prethodnih nekoliko godina obnovljen je i uredjen centar mesta. Postavljene su klupe,
kandelabri, zardinjere sa cvecem, posadjeno je drvece i promenjeno mesto spomenika Jovanu
Jovanovicu Zmaju, tako da je sada vidljiv sa svih strana. U mestu se razvija i mala privreda, pa
tako ima dosta restorana, privatnih lekarskih i veterinarskih ordinacija, stamparija, stolarija, ali i
pansiona u kojima se mogu iznajmiti sobe. U Sremskoj Kamenici je jos 1991. otvoren u Srbiji
prvi privatni folksvagenov prodajno-servisni auto centar, poznata Auto-kuca “Petrovic”, koja i
danas uspesno posluje.
Ne treba sumnjati da ce Sremska Kamenica napredovati i u buducnosti, jer je po geografskom
polozaju i klimatskim uslovima idealna za razvijanje u pravcu zdravstveno-klimatskog,
turistickog i sportsko-rekreativnog centra.
izvor: “Dnevnik”